Beton Karışım Oranı ve Hesabı [2025]

Beton karışım oranı, betonu oluşturan su agrega, çimento ve diğer kimyasal maddelerin belirli oranda karışmasını sağlayan matematiksel oranlardır. Beton karışımı, beton türlerine ve proje ihtiyacına göre değişmektedir. Bu makalemizde size beton karışım oranı, hesabı konusunda bilgi verilecektir.

Beton Karışımlar Oranları Nedir?

Beton karışım oranı, ihtiyaca göre beton bileşenlerin ( su, çimento, agrega, hava ve kimyasal katkılar ) belirli oranda karıştırılmasını sağlık reçetedir. Bu tanım TSE 802’e göre şöyle tanımlanmıştır : ” İstenen kıvam, işlenebilme, kohezyon, dayanım, dayanıklılık, hacim sabitliği ve aranan diğer özelliklere sahip en ekonomik betonu elde edebilmek amacıyla gerekli çimento, agrega, su, hava ve gerektiğinde kimyasal ve mineral katkı maddelerinin miktarlarını belirlemek için yapılan işlemler. “.

Beton Karışımları Oranı Hesabı Neden Önemlidir?

Beton karışımı oranı 2 aşamadan oluşan bir süreçtir.

• Uygun bileşenlerin oransal miktarın belirlenmesi
• ihtiyaca özgü en ekonomik betonun elde edilmesidir.

Buradaki en önemli kısım ihtiyacın yani dayanımın ne olduğudur, dayanımdan ödün verilerek bir beton üretilemez, en çok önemsenecek parametredir.

Beton Sınıfına Göre Oran Hesabı Nasıl Yapılır?

Beton sınıfı, diğer bir adıyla beton çeşitleri basınç dayanımına gore farklı değerler almaktadır. Her bir beton çesidine göre de beton karışım oranı farklılık göstermektedir. Aşağıdaki tabloda betonların mekanik değerleri ile ilgili bili verilmiştir. Bu bilgiler ile beton sınıfı tanımı ve oran değerlerleri netleşmektedir.  Bu değerler aşağıda verilmiştir.

Beton hesabı esasları olarak aşağıdaki genel kurallar dikkate alınır.

• Proje ihtiyacı
• Agrega tane büyüklüğü seçimi
• Tane büyüklüğü dağılımı
• Agreganın tane sınıfı ayrımı
• Çevresel etkiler sınıfı
• Hedef basınç dayanımı
• Su/çimento oranı
• Su miktarı belirlenmesi
• Hava içeriği belirlenmesi
• Kıvam seçimi
• Birim başına malzeme miktarı hesabı

Daha detaylı bilgiler için TS-EN-802 bakılmalidir. Genel olarak ilgili başlıklardan özet geçersek şu şekilde özetlenebilir.

Agrega En Büyük Tane Büyüklüğünün Seçilmesi

Agrega’nın en büyüğünün seçimi (TS 933-1 detaylandırılmıştır) betonun kullanılacağı yapının cinsi, şekil ve en dar kesitinin boyutuna, beton örtü tabakası ve beton döküm yöntemine bağlıdır. Aşağıdaki ilgili çizelgede konu ile ilgili bilgi verilmiştir.

Tane Büyüklüğü Dağılımı (granülometri) Seçimi

Beton yapımında kullanılacak agregalara tane büyüklüğü dağılımı TS 933-1‘e göre belirlenmektedir.

Su / çimento oranının (s/ç) seçilmesi

Su/çimento oranı seçimi, betonun basınç dayanım sınıfı ve dış etkilerin şiddeti ile ilişkilidir. TS 13515 ‘e göre yapılmalıdır.

Su Miktarının Belirlenmesi

Betondaki akışkanlığı sağlamak için belirlenen su miktarı, genel beton yapımındaki miktarı ile uyumlu olmalıdır. TS-EN-933-1‘e göre yapılmalıdır.

Hava İçeriğinin Seçimi

Betondaki hava içeriği, iklim şartlarına ve agrega tane büyüklüğüne göre değişiklik göstermektedir. TS EN 12350-7‘e göre yapılmalıdır.

Kıvam Seçimi

Kıvam seçimi betonun akışkanlığı korumak ve gereken homojen yapıyı korumak için önemlidir. Çökme değerine göre kıvam seçimi yapılmalıdır. TS EN 206‘e göre yapılmalıdır.

Sonuç

Bu makalemiz de beton karışım oranları ve hesaplamaları konusunda detaylı bilgiler verdik daha fazla bilgi için lütfen ilgili standartlara gidilebilir.